Μυστικά για παιδιά με διαβήτη

Φάτε υγιεινές τροφές

Γιατί πρέπει να τρεφόμαστε υγιεινά;

• Για να έχουμε ενέργεια στη μάθηση, στο παιχνίδι, στη ζωή
• Για να αναπτυσσόμαστε με σωστούς ρυθμούς
• Η υγιεινή διατροφή βοηθά να κρατάμε τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μας σε ισορροπία – ούτε υψηλά, ούτε χαμηλά
• Για να χάσουμε βάρος αν αυτό είναι απαραίτητο
• Για να βοηθήσουμε το σώμα μας να «εργάζεται» σωστά

Τα παιδιά με διαβήτη, χρειάζεται να τρώνε ειδικές τροφές;

Όχι, δεν χρειάζεται! Τα παιδιά με διαβήτη, πρέπει να διατρέφονται υγιεινά, όπως εξάλλου και όλα τα μέλη της οικογένειας.

Πως επηρεάζει η τροφή το σώμα μας;

Η τροφή είναι το «καύσιμο» του οργανισμού μας. Υπάρχουν τρεις τύποι «καυσίμων»: οι υδατάνθρακες, οι πρωτεΐνες και τα λίπη.

Το σώμα μας όλα αυτά τα μετατρέπει σε γλυκόζη για να εξασφαλίσει ενέργεια ή τα αποθηκεύει σαν λίπος. Ένα αυτοκίνητο χρειάζεται βενζίνη για ενέργεια, ενώ εμείς χρειαζόμαστε γλυκόζη. Επιλέγοντας μια ισορροπημένη διατροφή, που περιέχει υδατάνθρακες, πρωτεΐνες και λίπη καθημερινά βοηθούμε τον οργανισμό μας να διατηρεί το σάκχαρο σε φυσιολογικά επίπεδα και το βάρος μας εκεί που θέλουμε να είναι.

Οι υδατάνθρακες προσφέρουν αρκετή ενέργεια στο σώμα μας. Πολλές τροφές περιέχουν υδατάνθρακες. Κάποιες από αυτές είναι καλύτερες από άλλες και πρέπει να προτιμώνται. Αν φας πολλούς υδατάνθρακες σε ένα γεύμα, το σάκχαρο του αίματος αυξάνεται γρήγορα.

Μάθε να τρως τη σωστή ποσότητα στο γεύμα και σε μερικά τσιμπολογήματα.

Τα παρακάτω είναι σωστές επιλογές με υδατάνθρακες. Έχουν πολλές φυτικές ίνες.

• Δημητριακά
• Φρέσκα φρούτα και λαχανικά που έχουν ένα από τα χρώματα του ουράνιου τόξου κόκκινο, πορτοκαλί, κίτρινο, άσπρο, πράσινο, μπλε και μοβ.

Διαλέξτε αυτούς τους υδατάνθρακες λιγότερο συχνά.

• Άσπρο ψωμί
• Άσπρο ρύζι
• Αναψυκτικά με ζάχαρη
• Γλυκά και επιδόρπια

Οι πρωτεΐνες σε βοηθούν να «κτίσεις» γερούς μυς και κόκαλα.

Οι πρωτεΐνες δεν αυξάνουν το σάκχαρο, όπως μερικοί υδατάνθρακες. Επιλέγοντας τις πρωτεΐνες στο γεύμα σου, βοηθάς ώστε να μη νιώθεις πείνα.

Τροφές που είναι καλές πηγές πρωτεϊνών είναι:

• Κρέας και πουλερικά χωρίς την πέτσα τους
• Ψάρια, τυρί με χαμηλά λιπαρά, αυγά
• Προϊόντα σόγιας και καρύδια

Τα λιπαρά είναι καλή μορφή «καύσιμου» για τον οργανισμό και σε βοηθούν να αναπτυχθείς. Τα λιπαρά δεν αυξάνουν το σάκχαρο, αλλά μπορούν να αυξήσουν το βάρος σου.

Διάλεξε λιπαρά που θα σε κρατήσουν υγιή.

• Μικρές ποσότητες ντρέσινγκ σε σαλάτες, μαγιονέζα με χαμηλά λιπαρά και μαργαρίνη
• Καρύδια, ελιές και λάδι λαχανικών (τρούφα)
• Αβοκάντο

Τι γίνεται με τη ζάχαρη, τα γλυκά και τα επιδόρπια;

Σε όλους μας αρέσουν τα γλυκά. Μικρές ποσότητες τροφών που περιέχουν ζάχαρη, μπορούν να είναι μέρος της διατροφή μας.

Τα επιδόρπια όπως τα κέικ, τα μάφιν, οι πίτες, τα μπισκότα και τα παγωτά, εκτός από ζάχαρη, περιέχουν και πολλά λιπαρά. Αν επιλέξετε να φάτε κάποια από αυτές τις γλυκές τροφές, ας είναι μια μικρή ποσότητα στο τέλος ενός υγιεινού γεύματος. Αν εξακολουθείτε να πεινάτε, τότε φάτε ένα κομμάτι φρούτου.

Πιείτε νερό και αναψυκτικά χωρίς ζάχαρη, όταν διψάτε.

Πόσο πρέπει να φάτε;

Το ύψος, το βάρος, η ηλικία, το φύλο (αγόρι ή κορίτσι), το πόσο δραστήριος είναι κάποιος θα καθορίσει πόση τροφή πρέπει να πάρει κάθε μέρα ώστε να διατηρεί το ιδανικό βάρος.
Κάθε παιδί είναι διαφορετικό. Μίλα με το γιατρό σου ή τον διαιτολόγο, για την ποσότητα του φαγητού, ειδικά αν είναι απαραίτητο να χάσεις βάρος.

Είναι καλό η ποσότητα της τροφής να μοιράζεται στη διάρκεια της ημέρας, σε πρωινό γεύμα, δείπνο και δύο μικρογεύματα (κολατσιό). Έτσι θα έχετε πάντα ένα απόθεμα ενέργειας και δεν θα νιώθετε πεινασμένοι.
Αν πάρετε περισσότερη τροφή από όση μπορείτε να «κάψετε», τότε θα αυξήσετε το βάρος σας. Παραμείνετε σε δραστηριότητα και τρώτε μικρότερες ποσότητες τροφής και λιγότερα γλυκά ή λιπαρές τροφές. Έτσι θα διατηρήσετε το βάρος σας σε φυσιολογικά όρια και την καρδιά σας σε κατάσταση υγείας.

ΟΔΗΓΟΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ

Λαχανικά
221/2 κούπες/ημέρα, π.χ.
*1 κούπα μαγειρεμένα ή ωμά λαχανικά
*2 κούπες πράσινη σαλάτα
*1 κούπα χυμό λαχανικών

Φρούτα
11/2 κούπα/ημέρα
*1 κούπα κομμένα φρούτα
*1 κούπα χυμός φρούτων
*1/2 κούπα αποξηραμένα φρούτα
Διαλέξτε φρέσκα φρούτα όσο πιο συχνά μπορείτε

Μοσχάρι, κοτόπουλο, ψάρι, φασόλια, αυγά, καρύδια
5 ounces/ημέρα
*1 αυγό
*1 ounce άπαχο κρέας, ψάρι ή κοτόπουλο

Αναψυκτικά
Γλυκά
Μπισκότα
Επιδόρπια

Αν διαλέξετε να φάτε ή να πιείτε κάτι από αυτή την ομάδα προσέξτε να είναι σε μικρή ποσότητα και όχι κάθε μέρα.

Γάλα, γιαούρτι και τυρί
3 κούπες/ημέρα
*1 κούπα άπαχο ή με χαμηλά λιπαρά γάλα ή γιαούρτι
*1 μικρή φέτα τυρί

Ψωμί, δημητριακά, ρύζι, ζυμαρικά
56 ounces/ημέρα
*1/2 κούπα δημητριακά
*1/2 κούπα μαγειρεμένο ρύζι ή ζυμαρικό
*1 φέτα μαύρο ψωμί
*1 μικρό μάφιν

Υγιεινά για την καρδιά λιπαρά
*1κ.σ. λάδι λαχανικών
*1κ.σ. μαργαρίνη
*5 ελιές
*1κ.σ. χαμηλών λιπαρών μαγιονέζα
*2κ.σ. ντρέσινγκ σαλάτας με χαμηλά λιπαρά

Τα λιπαρά που χρειάζεται ο οργανισμός σας τα παίρνετε και από άλλες τροφές. Διαλέξτε λοιπόν καθημερινά μικρές ποσότητες αυτών των λιπαρών.

Κράτα το σωματικό σου βάρος σε φυσιολογικά επίπεδα

Γιατί είναι σημαντικό για τα παιδιά να έχουν φυσιολογικό σωματικό βάρος;

Φυσιολογικό σωματικό βάρος, σημαίνει ότι δεν είσαι ούτε χοντρός, ούτε λεπτός. Ο γιατρός μας μόνο θα μας πει, αν χρειάζεται να πάρουμε ή να χάσουμε κάποια και πόσα κιλά από το βάρος μας. Αν έχεις διαβήτη τύπου 2 και είσαι υπέρβαρος θυμήσου ότι δεν είσαι ο μόνος. Αν αποκτήσεις το φυσιολογικό σωματικό βάρος, θα ελέγχεις το διαβήτη σου καλύτερα, θα αισθάνεσαι πιο αισιόδοξα και θα έχει βάλει τα θεμέλια του υγιεινού τρόπου ζωής, για να βοηθήσεις την καρδιά σου και τον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης.

Πως μπορώ να αποκτήσω το ιδανικό σωματικό βάρος

• 1. Γίνε δραστήριος σωματικά για 60 λεπτά κάθε μέρα, ώστε να καις έξτρα θερμίδες.
• 2. Μείωσε τις θερμίδες.
• Για να χάσεις βάρος πρέπει να τρως 200300 θερμίδες λιγότερο από το συνηθισμένο κάθε μέρα.
• *Πιες νερό αντί για κάποιο αναψυκτικό ή σόδα. Έτσι γλιτώνεις 150 περίπου θερμίδες.
• *Φάε μια μικρή μερίδα από τηγανιτές πατάτες, αντί μια ολόκληρη και γλίτωσε 250 θερμίδες.
• *Αντί για γλυκό, προτίμησε να φας ένα φρούτο. Μπορείς έτσι να εξοικονομήσεις 200 θερμίδες λιγότερο.
• *Φάε μικρότερες μερίδες φαγητού και πιες πολύ νερό στα γεύματα, αλλά και στον ενδιάμεσο χρόνο το νερό δεν έχει θερμίδες.
• *Ζήτα από το γιατρό σου να σου συστήσει κάποιον διαιτολόγο. Η απώλεια βάρους πρέπει να γίνει αργά, συστηματικά, γιατί ακόμη είσαι στην ανάπτυξη.
• Δίαιτες χαμηλών θερμίδων δεν είναι υγιεινές για παιδιά σε ανάπτυξη και εφήβους και αντί να βοηθήσουν, προκαλούν σοβαρά προβλήματα υγείας.
• Συμβουλευτείτε το γιατρό σας!
• *Μάσησε αργά την τροφή σου και μην τρως ποτέ βιαστικά. Όταν τελειώσεις περίμενε 1015 περίπου λεπτά, μέχρι να αποφασίσεις αν θέλεις συμπλήρωμα φαγητού. Τόσο περίπου χρόνο χρειάζεται να φτάσει από  στομάχι μας στον εγκέφαλο, το μήνυμα ότι είναι γεμάτο.
• *Μια καλή συνήθεια, είναι να γεμίζεις το μισό πιάτο σου με λαχανικά και σαλάτα.
• *Προσπαθούμε κάθε μέρα να έχουμε πρωινό, μεσημεριανό, βραδινό και 2 ενδιάμεσα κολατσιά. Δεν παραλείπουμε κανένα γεύμα.
• *Για κολατσιό μπορούμε να φάμε:
• ένα φρέσκο φρούτο
• μισό σάντουιτς με γαλοπούλα
• ένα μικρό μπολ με άπαχο ή χαμηλών λιπαρών γάλα και δημητριακά
• ένα μικρό μπολ με σούπα λαχανικών και 23 κράκερ
• *Προσπαθήστε τα γεύματα και τα κολατσιά, να είναι περίπου την ίδια ώρα κάθε ημέρα.
• *Μάθετε περισσότερα για τις τροφές.
• *Μην ξεχνάτε τα χάπια ή την ινσουλίνη σας, αν χρειάζονται για να ελέγξουν τον διαβήτη.

Τι μπορώ να φάω στα φαστφουντ όταν είμαι με την παρέα μου;

• Διαλέξτε μικρές μερίδες ή μοιραστείτε τις, με φίλους.
• Πιείτε νερό, ή σόδα διαίτης.
• Ένα σάντουιτς με κοτόπουλο ή ένα απλό χάμπουργκερ, είναι καλύτερη επιλογή από το χάμπουργκερ με σάλτσα, τυρί και μπέικον.
• Ψητή πατάτα με λίγο βούτυρο.
• Αν τρώτε πίτσα, διαλέξτε να είναι λεπτή και φάτε 12 κομμάτια.
• Φάτε μισή μερίδα πατάτες τηγανιτές.

Το κλειδί της επιτυχίας είναι να μάθει υγιεινές επιλογές στη διατροφή, όλη η οικογένεια και να είναι δραστήριοι όλοι, όπως εσείς.

Γίνε δραστήριος

Γιατί είναι τόσο σημαντική η δραστηριότητα;

Η άσκηση κάνει καλό σε όλους, είτε έχουν διαβήτη είτε όχι. Η σωματική άσκηση διατηρεί το σώμα μας υγιές και δυνατό. Επιπλέον μας βοηθά είτε να χάσουμε επιπλέον κιλά, είτε να διατηρήσουμε το σωστό σωματικό βάρος. Η άσκηση μας κάνει να αισθανόμαστε ζωντανοί, περισσότερο χαρούμενοι και χαλαροί. Μετά την άσκηση, μπορούμε να κοιμηθούμε ευκολότερα και καλύτερα. Αν έχεις διαβήτη η γυμναστική βοηθά το σώμα να χρησιμοποιήσει τη γλυκόζη για ενέργεια, μειώνοντας έτσι το σάκχαρο (γλυκόζη) στο αίμα.

Τι είδους άσκηση να διαλέξω;

*Κάντε βόλτα με το ποδήλατο
*Χορέψτε, κολυμπήστε
*Ξεκινήστε τρέξιμο
*Αερόμπικ
*Ποδόσφαιρο, μπάσκετ, σχοινάκι
*Ανεβείτε με τα σκαλιά και όχι με το ασανσέρ

Σκεφτείτε διάφορους τρόπους, ώστε να βρίσκετε ευκαιρίες να ασκείτε. Και μην ξεχνάτε, να το διασκεδάζετε. Κάντε την άθληση μέρος της ζωής σας. Ότι και να διαλέξετε, είναι καλό να το μοιραστείτε με ένα άτομο της οικογένειάς σας ή ένα φίλο.

Τι πρέπει να κάνω πριν από την άσκηση;

Συζητείστε με το γιατρό σας για το ποια άσκηση είναι καλύτερη για εσάς.
Ρωτείστε αν χρειάζεται να μετράτε το σάκχαρο του αίματος πριν ή μετά από την άσκηση.
Ρωτείστε αν το φάρμακο που παίρνετε μπορεί να μειώσει πολύ το σάκχαρο κατά τη διάρκεια της άσκησης. Αν συμβαίνει αυτό, τότε ας έχετε μαζί σας ένα σνακ.

Για πόση ώρα πρέπει να ασκούμαι;

Αν δεν ήσασταν δραστήριο άτομο ξεκινήστε αργά. Προσπαθήστε λίγα λεπτά κάθε μέρα, αυξάνοντας το χρόνο σταδιακά, μέχρι να γίνουν 60λέπτα την ημέρα.

Πως μπορούν να βοηθήσουν η οικογένεια και οι φίλοι;

Ζητείστε από την οικογένειά σας και τους φίλους σας, ν’ ασκηθούν μαζί σας. Μην ξεχνάμε ότι η γυμναστική κάνει καλό σε όλους. Εξάλλου έτσι θα βρείτε και έναν ωραίο τρόπο, να περάσετε κάποιες στιγμές, μαζί με μέλη της οικογένειάς σας.

Ζητείστε τους να πάτε για μια βόλτα μετά το φαγητό, αντί να καθίσετε στην τηλεόραση. Αντί να είστε στο κομπιούτερ παίζοντας παιχνίδια, βάλτε μουσική και χορέψτε μαζί τους. Βοηθείστε τη μαμά σας ή το μπαμπά σας στις δουλειές του σπιτιού, ή του κήπου.

Τι γίνεται αν δεν μας αρέσει η γυμναστική;

Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορεί κάποιος να κάνει, για να παραμείνει σωματικά δραστήριος. Προσπαθήστε να ανασηκώνεστε πολλές φορές από τη θέση σας, να κρατάτε στα χέρια σας ελαφρά αντικείμενα ενώ μετακινείστε στο σπίτι σας ή ακόμη να κάνετε σχοινάκι, ενώ βλέπετε τηλεόραση. Ανεβείτε με τα σκαλιά, γυρίστε από το σχολείο σας από τον πιο μακρινό δρόμο.
Μην απογοητεύεστε αν κουράζεστε εύκολα. Συνεχίστε τη προσπάθεια. Και η πιο μικρή δραστηριότητα, μόνο καλό θα σας κάνει. Φτιάξτε μια λίστα από ενέργειες που θα κάνετε ευχάριστα και κρεμάστε τη στο δωμάτιό σας.

ΓΙΑ ΝΑ ΜΑΘΕΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

American Diabetes Association
www.diabetes.otg/wizdom

Τι πρέπει να γνωρίζουν οι συμπαίκτες μου;

Γι’ αυτούς που δεν έχουν διαβήτη είναι ίσως δύσκολο να καταλάβουν γιατί πρέπει να είστε προσεκτικός, για το πότε και το τι θα φάτε και γιατί πρέπει να κάνετε ενέσεις. Μπορεί να τους φαίνεται παράξενο, ότι πρέπει να κάνετε μερικά πράγματα, που εκείνοι δεν χρειάζεται να κάνουν.

Αν θέλετε οι συμπαίκτες σας να σας καταλαβαίνουν, πρέπει να τους μιλήσετε. Πρέπει επίσης να γνωρίζουν για να καλέσουν τους γονείς σας ή κάποιον άλλον ενήλικα αν ξαφνικά αισθανθείτε αδιαθεσία. Πρέπει επίσης να ξέρουν ότι δεν πρέπει να πιείτε ή να φάτε τα ίδια με εκείνους. Πέρα από αυτό μπορείτε να παίξετε και να κάνετε όποιο σπορ θέλετε, όπως και εκείνοι.

ΜΥΘΟΙ

Μύθος 1
Η μεγάλη κατανάλωση ζάχαρης προκαλεί διαβήτη.
Όχι! Ο διαβήτης προκαλείται από ένα συνδυασμό γενετικών παραγόντων και συνηθειών τρόπου ζωής. Βέβαια η παχυσαρκία αυξάνει τον παράγοντα κινδύνου για το διαβήτη τύπου 2. Αν ασκούμαστε και ακολουθούμε υγιεινή διατροφή, τότε μπορούμε να φάμε και γλυκά. Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί να ισορροπούμε καθημερινά στη διατροφή μας τα λίπη, τις πρωτεΐνες και τους υδατάνθρακες.

Μύθος 2
Θα καταλάβω αμέσως ότι έχω διαβήτη, γιατί θα νιώσω άρρωστος.
Το 1/3 από τα 21 εκατομμύρια διαβητικών, δεν το γνωρίζουν. Ο αρρύθμιστος διαβήτης προκαλεί βλάβες στην καρδιά, στα αγγεία, τα νεύρα, τους οφθαλμούς και στα νεφρά. Αλλά ακόμη και αν έχει γίνει η διάγνωση του διαβήτη και εσείς αισθάνεστε πολύ καλά, είναι απαραίτητο να συνεργάζεστε με το γιατρό σας, για τον έλεγχο του διαβήτη. Οι βλάβες που προκαλεί φαίνονται μετά από πολλά χρόνια.

Μύθος 3
Δεν έχω οικογενειακό ιστορικό διαβήτη, άρα δεν κινδυνεύω.
Μερικοί άνθρωποι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν διαβήτη, από κάποιους άλλους. Όμως πολλοί από τους ασθενείς με διαβήτη, δεν είχαν οικογενειακό ιστορικό.

Μύθος 4
Οι ασθενείς με διαβήτη πρέπει να τρώνε ειδικές τροφές για διαβητικούς.
Ένα υγιεινό γεύμα για διαβητικούς είναι το ίδιο για τον καθένα από εμάς τους υπόλοιπους, που δεν έχουμε διαβήτη. Δηλαδή χαμηλά λιπαρά, μικρή κατανάλωση αλατιού και σάκχαρης και γεύματα βασισμένα σε φρούτα και λαχανικά κυρίως. Τα διαβητικά ή διαιτητικά προϊόντα που κυκλοφορούν στην αγορά, συνήθως δεν έχουν να προσφέρουν τίποτα, ωφέλιμο, αντίθετα είναι ακριβά και εξακολουθούν να αυξάνουν το σάκχαρο στο αίμα μας.

Μύθος 5
Αν έχεις διαβήτη δεν πρέπει να τρως γλυκά και σοκολάτες.
Αν τα γλυκά ή η σοκολάτα είναι μέρος μιας υγιεινής διατροφής και συνδυάζονται με καθημερινή άσκηση, τότε μπορεί να καταναλωθούν από ανθρώπους που πάσχουν από διαβήτη. Δεν υπάρχουν πια διαφορετικοί περιορισμοί και απαγορεύσεις στη διατροφή των διαβητικών, από τους υπόλοιπους ανθρώπους.

Μύθος 6
Οι διαβητικοί είναι περισσότερο ευαίσθητοι να κρυολογήσουν ή να κολλήσουν κάποια άλλη αρρώστια.
Λάθος! Στους διαβητικούς όμως συστήνουμε να κάνουν το αντιγριπικό εμβόλιο. Αυτό συμβαίνει γιατί αν προσβληθούν από κάποια ίωση, συχνά απορυθμίζονται τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους.

Μύθος 7
Αφού τα φρούτα είναι υγιεινή τροφή, μπορώ να τρώω όσα θέλω κι ας έχω διαβήτη.
Τα είναι υγιεινή τροφή. Περιέχουν ίνες, βιταμίνες και χρήσιμα άλατα. Επειδή έχουν και υδατάνθρακες όμως, θα πρέπει να περιέχονται στο καθημερινό μας διαιτολόγιο, αλλά ποια και σε τι ποσότητες, αυτό θα μας το καθορίσει ο γιατρός μας.

Μύθος 8
Έχω διαβήτη, παίρνω τα φάρμακά μου κάθε μέρα, μετρώ μερικές φορές το σάκχαρό μου στο σπίτι με τη συσκευή άρα δεν χρειάζομαι άλλες εξετάσεις.
Λάθος! Η μέτρηση του σακχάρου που κάνουμε στο σπίτι μας με τη ειδική συσκευή, είναι ένας καθημερινός αδρός έλεγχος που δεν αντικαθιστά το μικροβιολογικό τσεκ απ, που πρέπει να κάνουμε κάθε τρίμηνο περίπου, όπου εκτός από το σάκχαρο, ελέγχουμε την: HbA1c (γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη), ουρία, κρεατινίνη, Κ, Να, μικρολευκωματίνη ορού και ούρων, γενική ούρων, χοληστερίνη, τριγλυκερίδια, HDL και LDL.

Μύθος 9
Ο διαβήτης είναι δύσκολο να ελεγχθεί.
Ο διαβήτης δεν είναι θεραπεύσιμη ασθένεια, αλλά μπορεί να ελεγχθεί όταν ο ασθενής έχει υγιεινό διαιτολόγιο, συστηματική άσκηση και τη σωστή φαρμακευτική θεραπεία. Με τη σωστή εκπαίδευση και καθοδήγηση του ασθενούς, μπορούμε να εμποδίσουμε ή να ελαχιστοποιήσουμε πολλές από τις σοβαρές επιπλοκές του διαβήτη. Σε αυτό θα παίξουν ρόλο αρκετοί ειδικοί όπως: ο παθολόγος, ο ενδοκρινολόγος, ο διαιτολόγος και ο μικροβιολόγος.

Επιστημονική επιμέλεια κειμένου: Ράνια Σουλτούκη, Βιοπαθολόγος Μικροβιολόγος