Σιδηροπενική αναιμία

Τι είναι η σιδηροπενική αναιμία;

Η ανεπάρκεια σιδήρου είναι από τις πλέον συχνές αιματολογικές διαταραχές. Αφορά άτομα κάθε ηλικίας, άνδρες, γυναίκες, παιδιά. Κάθε ερυθροκύτταρο του αίματος περιέχει την αιμοσφαιρίνη. Η αιμοσφαιρίνη μεταφέρει το οξυγόνο στους ιστούς όλου του σώματος. Η αιμοσφαιρίνη γίνεται εν μέρει από σίδηρο.

Ποιες είναι οι αιτίες;

• Ανεπαρκής δίαιτα (χορτοφάγοι).
• Αυξημένες ανάγκες (εφηβεία, εγκυμοσύνη, άσκηση)
• Μειωμένη απορρόφηση του από το έντερο(πολύποδες, αιμορροΐδες, νόσος crohn και άλλες παθήσεις του εντέρου).
• Απώλεια αίματος(π.χ. έμμηνος ρύση με μεγάλη απώλεια αίματος και μεγάλη διάρκεια, πεπτικό έλκος κ.α.).
• Λήψη φαρμάκων (π.χ. αντιφλεγμονώδη, ασπιρίνη, κ.α.)

Ποια είναι τα συμπτώματα;

• Ωχρότητα
• Εύκολη κούραση, αίσθημα παλμών (συνειδητοποίηση του κτύπου της καρδιάς)
• Ζάλη
• Αίσθημα καύσους στη γλώσσα
• Ξηρότητα στο στόμα και στο λαιμό.
• Πληγές στη γλώσσα
• Τριχόπτωση
• Νύχια που σπάνε εύκολα
• Ποιες εξετάσεις πρέπει να κάνω για να δω αν ο χαμηλός αιματοκρίτης μου , οφείλεται σε έλλειψη σιδήρου;
• Σίδηρος ορού
• Φερριτίνη ορού
• Γενική αίματος
• Σιδηροδεσμευτική ικανότητα

Αυτές οι εξετάσεις αφορούν τη διάγνωση της σιδηροπενικής αναιμίας και την παρακολούθηση της θεραπείας της. Ο ασθενής πρέπει να έχει τηρήσει 10-12 ώρες νηστεία, πριν έρθει για αιμοληψία.

Τι είναι η φερριτίνη;

Είναι η αποθήκη του σιδήρου στο μυελό των οστών.

Αν κάποια στιγμή της ζωής μας, ο σίδηρος που παίρνουμε από τις τροφές δεν επαρκεί τότε:

Αρχικά τα επίπεδα αιμοσφαιρίνης θα είναι κανονικά. Το σώμα μας θα χρησιμοποιήσει μέρος του αποθηκευμένου σιδήρου. Σ' αυτό το στάδιο δεν υπάρχει κανένα προφανές σύμπτωμα.
Κατόπιν η αιμοσφαιρίνη και η φεριττίνη πέφτουν σε χαμηλά επίπεδα. Το ίδιο και ο αιματοκρίτης μας.

Τι πρέπει να κάνω;

Είναι απαραίτητο να επισκεφθείτε τον οικογενειακό σας γιατρό, ο οποίος υπεύθυνα θα διαγνώσει τα αίτια της αναιμίας σας και θα συστήσει τη σωστή αγωγή και τη διάρκεια της. Αν και τα σκευάσματα σιδήρου είναι εύκολο να τα βρει κανείς στο φαρμακείο, δεν πρέπει να τα παίρνετε ποτέ χωρίς τη συνταγή του γιατρού σας. Ο υπερβολικός σίδηρος βλάπτει τους ιστούς του σώματος και αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων. Σε μεγάλες δόσεις είναι τοξικός.

Έχω χαμηλό αιματοκρίτη. Οι εξετάσεις μόνο σιδήρου αρκούν;

Η απάντηση είναι πως όχι. Αιματοκρίτης κάτω από τα φυσιολογικά επίπεδα, δεν σημαίνει απαραίτητα έλλειψη σιδήρου. Υπάρχουν πολλές καταστάσεις ασθένειες, που έχουν σαν σύμπτωμα την πτώση του αιματοκρίτη. Ο γιατρός μας μετά από την κλινική εξέταση θα μας συστήσει τις απαραίτητες για μας εξετάσεις, όπως:

• Έλεγχος θυρεοειδούς (Τ3, Τ4, TSH )
• Anti DNA
• ΔΕΚ
• Βιταμίνη Β12
• Φυλλικό οξύ
• Αιμοσφαιρίνη κοπράνων
• Ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης
• ΤΚΕ κ.α.

Ποιες τροφές είναι πλούσιες σε σίδηρο;

Το κόκκινο κρέας (μοσχάρι) είναι η πλουσιότερη πηγή σιδήρου. Ειδικά όταν καταναλώνεται συνδυασμένο με λαχανικά, αυξάνεται η απορρόφηση σιδήρου έως 400%. Η βιταμίνη C , επίσης αυξάνει την απορρόφηση σιδήρου.

Άλλες τροφές που περιέχουν σίδηρο είναι:

• 1 φέτα λευκού ψωμιού 0,9 mg σιδήρου.
• 1 κούπα σπαγγέτι 2,0 mg σιδήρου.
• 1 κούπα δημητριακά 18,0 mg σιδήρου.
• 1 κούπα βρασμένο μπρόκολο 0,7 mg σιδήρου.
• Φρέσκες πατάτες μαγειρεμένες την φλούδα τους
• 1 φέτα πεπόνι 4,0 mg σιδήρου.
• Συκώτι (μοσχαρίσιο ή από κοτόπουλο) 8-25 mg σιδήρου
• 1 μερίδα χοιρινό ή αρνί 2-3 mg σιδήρου
• Ποιες είναι οι καθημερινές μου ανάγκες σε σίδηρο;
• Για νεογέννητα έως 6 μηνών : 10 mg καθημ.
• Παιδιά από 6 μηνών - 4 χρονών : 15 mg καθημ.
• Γυναίκες από 11 - 50 χρόνων: 18 mg καθημ.
• Γυναίκες πάνω από 50 χρόνων: 10 mg καθημ.
• Έγκυες γυναίκες: 30-60 mg καθημ.
• Άνδρες από 10 - 18 χρόνων: 18 mg καθημ.
• Άνδρες πάνω από 19 χρόνων: 10 mg καθημ.

Ο γιατρός μου έδωσε σίδηρο. Πρέπει να κάνω εξετάσεις και πότε;

Είναι απαραίτητες οι μικροβιολογικές εξετάσεις για την παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας της θεραπείας. Έτσι μετρούμε:

• Την 8 η ημέρα από την έναρξη της θεραπείας: γενική αίματος.
• Μετά την διακοπή της θεραπείας: σίδηρος ορού, φεριττίνη, και ολική σιδηροδεσμευτική ικανότητα.
• Επανέλεγχος μερικούς μήνες μετά την διακοπή της θεραπείας για τυχόν υποτροπή της.

Επιστημονική επιμέλεια κειμένου: Ράνια Σουλτούκη, Βιοπαθολόγος Μικροβιολόγος